1971 yılının öne çıkan şarkıları

-
Aa
+
a
a
a

Açık Radyo’daki yolculuğumuza bundan üç yıl önce, 1968 yılının popüler şarkılarını konu alan bir programla başlamıştık . Bunun ardından her yıl Mayıs ayının ilk programını elli yıl öncesinin şarkılarına ayırmak bir geleneğe dönüştü. Bu nedenle yeni yayın döneminin ilk programını, 1971 yılına ait şarkılara ve şarkıların birbirinden ilginç hikâyelerine ayırdık.

Michel Sardou
Tony Frank / Sygma Premium

Programa Joe Dassin’in La fleur aux dents isimli parçasıyla başladık. 1971'in Ocak ayının sonundan Mart'a kadar, tam yedi hafta satış listesinin zirvesinde kalmıştı şarkı. Fransa’da 20 Ocak 1971’de gösterime giren, ülkemizde de Ölesiye Sevmek adıyla gösterime giren André Cayatte imzalı Mourir d’aimer'nin başrollerinde Annie Girardot ve Bruno Padal yer alıyordu. On yedi yaşındaki öğrenicisiyle aşk yaşadığı gerekçesiyle yargılanan, otuz bir yaşındaki bir öğretmeni konu alan film, aldığı hapis cezası nedeniyle 1969 yılında intihar eden Gabrielle Russier’nin gerçek hayat hikâyesine dayanıyordu.  Aynı dönemde Serge Reggiani (Gabrielle) ve Anne Sylvestre (Des fleurs pour Gabrielle) de Russier’den bahseden şarkılar seslendirmişti ama Charles Aznavour imzalı Mourir d’aimer, tabii biraz da film sayesinde büyük ses getirdi ve “Yargılarken dünya beni, tek bir sığınak görüyorum, tutulmuşken tüm çıkışlarım, sevmekten ölmek…” sözleriyle Fransız müzik tarihine geçti. 

1971 yılının Mart ayı Dünyada bir hayli hareketli geçmişti. Pakistan ordusu, Doğu Pakistan’ı işgal etmiş, Hafız Esad Suriye Cumhurbaşkanı seçilmiş, Türkiye’de ise 12 Mart muhtırası sonrasında hükümet istifa etmiş ve Nihat Erim başbakanlığında bir teknokrat hükümeti kurulmuştu. O yılki Eurovision şarkı yarışmasıysa İrlanda’da düzenlenmiş, yarışmada İngiltere’yi temsil eden Kuzey İrlanda kökenli Clodagh Rodgers, IRA’dan ölüm tehditleri almıştı. Rodgers buna karşın yarışmayı dördüncü sırada tamamlamayı başardı. Kazanan ise Un banc, un arbre, une rue adlı parçasıyla Monaco’yu temsil eden Fransız şarkıcı Séverine olmuştu. Un jardin sur la terre adlı şarkısıyla Fransa’yı temsil eden Serge Lama ise ancak onuncu sırayı elde edebilmişti. Sözleri Yves Dessca, müziği ise Jean-Pierre Bourtayre imzalı Un banc, un arbre, une rue, çocukluk yıllarındaki masumiyetin kayboluşunu konu alıyordu. 

Otuzlu yılların başında, İtalya’da faşizmin giderek güç kazanmasının ardından ailesiyle birlikte Fransa’ya göç eden Serge Reggiani, o dönemde Fransa’da İtalyan göçmenler pek de hoş karşılanmadığından çocukluk yıllarında farklı aşağılamalara maruz kalmıştı. Bunlardan kurtulmak için bir an önce Fransızca öğrenmesi gerektiğinin farkına varmış ve bu dili kısa sürede kusursuz şekilde öğrenmişti. Kariyerine tiyatro oyuncusu olarak başlayan sanatçı, müziğe kırk yaşındayken geçiş yapmıştı. 1971’de yeni albümü için bir şarkı ararken, kendisine özel bir parça önerildi. L’italien yani İtalyan adını taşıyordu parça ve yıllar sonra evine dönen İtalya kökenli bir adamı konu alıyordu. Reggiani’nin ilk başta pek hoşuna gitmedi şarkı çünkü ona kökenleri nedeniyle zorluklarla geçen çocukluk yıllarını hatırlatıyordu fakat sonunda şarkıyı kaydetti ve parça zamanla yorumcusuyla öylesine bütünleşti ki sanatçı tüm konserlerini bu şarkıyla açmaya ve kendisini izlemeye gelenleri parçanın başındaki “Ben geldim, şu İtalyan, evde kimse var mı?” sözleriyle karışılmaya başladı. 

Stone ya da gerçek adıyla Annie Gautrat ile Eric Charden, hayatlarını 1966 yılında birleştirmelerine rağmen kariyerlerine ayrı ayrı devam ediyorlardı. Yetmişlerin başında yapımcıları Charles Talar, çiftin birlikte şarkı söylemesinin ilgi çekici olabileceğini düşündü ve o dönemde hit parçalara imza atan Jean-Michel Rivat & Frank Thomas ikilisinden Stone ve Charden için bir şarkı yazmasını istedi. İkili bir süre sonra, Saint-Germain-des-Prés’de, eski bir sinemada oynayan Antonioni filmi L’avventura’nın afişinden ilham alarak parçanın sözlerini kaleme aldı. Ne var ki Eric Charden eşiyle birlikte şarkı söyleme fikrine sıcak bakmıyor ve bu formülün artık bir hayli geride kaldığına inanıyordu. Belki de bu nedenle, ağırlıklı olarak pop müziğin dinlendiği bir dönemde, şarkının tutmaması için besteyi kasıtlı olarak eski moda bir İtalyan valsı şeklinde yaptı. İlk tepkiler tıpkı Charden’in istediği gibiydi ve satış rakamları bir hayli düşüktü. Ne var ki ikilinin katıldığı bir televizyon programı sonrasında, L'avventura her geçen gün daha fazla ilgi görmeye başladı ve altı ay içinde yaklaşık 2 milyonluk bir satış rakamına ulaşarak o yılın en çok satan single'ı oldu. 

Michel Delpech’in seslendirdiği Pour un flirt, müzik listelerine 1971'in Mayıs ayında girmiş ve Temmuz sonunda zirveye oturmuştu. Delpech’in Roland Vincent’la birlikte yazıp bestelediği parça, şarkıların “aşk” yapmaya doğrudan davetler içerdiği bir dönemde “Seninle bir flört için her şeyi yapardım” gibi sözlerle flört gibi biraz demode fakat aynı zamanda naif ve romantik bir kavramı yeniden gündeme getiriyordu. Dört ay içinde bir milyon iki yüz binin üzerinde bir satış rakamına ulaşan single, Fransa’nın yanı sıra Almanya, Hollanda ve Avusturya listelerinde de kendine yer buldu. Şarkının bir dönem ülkemizde ünlü bir lastik markasının reklam müziği için kullanıldığını da hatırlatalım.

Fransa’nın ilk rock müzik gruplarından olan Martin Circus ilk büyük çıkışını, 1971'de Je m’éclate au Sénégale adlı parça ile yapmıştı. Şarkı, dört yüz binin üzerindeki satış rakamıyla da, o yılın en fazla satan single’ları arasında yer alıyordu aynı zamanda. O dönemle ilgili daha önce yaptığımız programlarda da bahsettiğimiz gibi, 1968 olayları müzik piyasasını da derinden etkilemiş, özellikle genç müzisyenler farklı arayışlar içine girmişti. Bu müzisyenlerden biri de Gilbert Montagné idi. Çocukluk yıllarında piyano eğitimi alan sanatçı, ilk 45’liğini 1968 yılında Lor Thomas takma adıyla yayınlamış ama tarzı fazla Amerikanvari bulunduğu için pek ilgi görmemişti. Bunun üzerine 1970’te kız kardeşinin yanına Miami’ye giden Montagné, burada üniversiteye yazıldı. Aynı zamanda bir grupla birlikte Miami’nin gece kulüplerinde sahne alıyor, giderek Amerika’ya daha fazla bağlanıyordu. Ne var ki 1971’de, Fransa’ya yaptığı bir aile ziyareti tüm hayatını değiştirecekti. Bu ziyaret sırasında yapımcı Nicole Damy ile tanıştı ve onunla birlikte daha önce yazdığı şarkılardan biri olan The Fool’u kaydettiler. Bu şarkı sayesinde birçok sanat direktörü Montagné’nin yeteneğini fark etti ve nihayet Adamo’nun da desteğiyle ilk 45’liğini kaydetme imkanını buldu genç adam. Kayıtlar İngiltere’de Joe Cocker ve Elvis Presley’in müzisyenleriyle yapıldı ve İngilizce sözlere sahip şarkı o yıl tam on iki ülkede liste başı oldu. 

Yetmişli yılların başında, müzik piyasasında ciddi bir değişim yaşanıyor, genç sanatçılar yepyeni müzik türlerine yöneliyordu. Bazı tecrübeli isimler de katılmıştı bu gençlere. Örneğin Léo Ferré, 1970 tarihli "Amour, anarchie"de Anglosakson müzisyenlerle çalışmış ve kariyerinin ilk rock müzik altyapılı albümünü kaydetmişti. Ferré’nin bu albüm için yazdığı bir başka şarkıysa, albümün genel havasına uymadığı için bu çalışmada yer almamış, bir süre sonra 45’lik olarak piyasaya çıkmıştı. Daha sonra Ferré klasikleri arasına girecek, Dalida’nın unutulmaz yorumuyla da tüm dünya tarafından keşfedilecek olan Avec le temps’dı bu şarkı. Ferré, 1968’te, eşi Madeleine’le yaşadığı ayrılık sonrasında yazmıştı parçayı. Madeleine’in, Ferré’nin çok sevdiği şempanzesi Pepée’yi de öldürdüğü, oldukça trajik ve şiddet dolu bir ayrılıktı bu. Sanatçı bunun acısını, çok uzun süre boyunca yaşayacaktı. Şu şekildeydi şarkının son bölümünün sözleri:

Zamanla,

Zamanla, her şey kaybolur

Ve solgun hisseder insan kendini, bitkin bir at misali

Ve donmuş hisseder rastgele bir yatakta

Ve yapayalnız hisseder belki ama dertsiz

Ve aldatılmış hisseder kayıp yıllar tarafından, o zaman cidden

Zamanla, insan artık sevmez.

Günümüzde popüler müzik klasikleri arasında yer alan Mamy Blue, 1971 yılı içinde birçok farklı isim tarafından birçok farklı dilde yorumlanmıştı.  Tecrübeli söz yazarı ve besteci Hubert Giraud’ya, bir gün Paris trafiğinde arabasının içinde beklerken ilham gelmişti şarkı için. Bundan dört ay sonra da ilk olarak İtalyanca sözlerle Ivana Spagna kaydetmişti parçayı.  Mayıs 1971’de ise İspanyol Pop-Tops grubu bu kez İngilizce sözlerle yorumladı. Fransa’da ise Joël Daydé İngilizce sözlerle, Nicoletta ise Fransızca olarak seslendirdi. Şarkının Nicoletta versiyonu Fransa listelerinin zirvesine tırmanırken, Pop-Tops yorumu Almanya, Norveç ve İsviçre’de bir numaraya oturdu. İlerleyen dönemde de Dalida, Céline Dion, Julio Iglesias ve Demis Roussos gibi birçok ünlü sanatçı seslendirdi parçayı.

Michel Sardou, 1966 yılında, Fransa’da o zamanlar zorunlu olan askerlik görevini yapmak üzere orduya teslim olmuş, on altı ay sürmesi gereken bu görevini, disiplinsiz davranışları nedeniyle on sekiz ayda tamamlayabilmişti. Birliğine kaydını yaptırırken mesleği sorulduğunda “Sanatçı” diye yanıtlayan genç adam, orada bulunan astsubaylardan birinin kendisine alaycı bir tavırla “Tam bir eşcinsel mesleği” şeklinde verdiği tepkiyi unutmadı ve 1971’de Yves Dessca ile birlikte “Le rire du sergent – Çavuşun kahkahası” adlı şarkıyı kaleme aldı. Parçada, birliğindeki eşcinsel bir çavuş için romantik şarkılar söyleyerek rütbesini yükselten genç bir askerin eğlenceli hikâyesini anlatıyordu Sardou. 1971 Kasım’ında yayınlanan bu anti-militarist parça, Fransa listelerinde altı hafta boyunca bir numarada kalmayı başardı ve sanatçının klasikleri arasındaki yerini aldı.

Şarkıcı / YorumcuParça AdıAlbüm AdıSüre
Joe Dassin La fleur aux dents Joe Dassin Éternel... 2:09
Charles Aznavour Mourir d'aimer Palais Des Congrès 2000 3:32
Séverine Un banc, un arbre, une rue Un banc, un arbre, une rue 3:01
Serge Reggiani L'italien En chanson Intégrale CD8-Serge et Stéphan Reggiani en scène (1975-1977) 3:38
Stone & Charden L'avventura Made in France 2:55
Michel Delpech Pour un flirt Tout Delpech à L'Olympia 3:45
Martin Circus Je M'éclate Au Sénégal Anthologie 4:01
Gilbert Montagné The Fool The Fool (1969 - 1972) 3:08
Léo Ferré Avec le temps Avec le temps 4:24
Nicoletta Mamy Blue En concert 4:40
Michel Sardou Le rire du sergent Olympia 71 2:55